Armoede en werk
Terugkeren op de arbeidsmarkt terwijl je in armoede leeft of geldproblemen hebt, kan uitdagingen met zich meebrengen. Armoede gaat vaak gepaard met stress, schaamte en sociale isolatie. Bij Startwijzer zien we armoede niet alleen als een gebrek aan geld, maar als een situatie waarin bestaanszekerheid onder druk staat. Voor mensen in armoede is werk vaak niet alleen een doel, maar ook een middel om uit een vicieuze cirkel te breken. Toch is de stap naar werk of ondernemerschap allesbehalve eenvoudig. Hieronder bespreken we wat armoede is, belangrijke aandachtspunten en hoe wij begeleiden bij armoede en werk.
Werken aan perspectief in kwetsbare omstandigheden
Armoede is een stille kracht die mensen onzichtbaar kan verlammen. Het beperkt niet alleen de financiële ruimte, maar beïnvloedt ook het zelfvertrouwen, de mentale gezondheid en de mogelijkheden om volwaardig deel te nemen aan werk of een opleiding te volgen. Bij Startwijzer zien we armoede niet alleen als een gebrek aan geld, maar als een situatie waarin bestaanszekerheid onder druk staat.
Zo komen we mensen tegen die noodgedwongen bij familie wonen of in een tijdelijke opvang verblijven, omdat er geen betaalbare woning beschikbaar is. Anderen proberen met een minimuminkomen hun gezin draaiende te houden. In deze omstandigheden kan het uitdagend zijn om stappen te zetten richting het opbouwen van sociale contacten, (vrijwilligers-) werk, een opleiding of ondernemerschap.
Wij geloven dat werken aan jezelf ook met kleine stappen kan beginnen: werken aan stabiliteit, waardigheid en inzicht verkrijgen zodat je toekomstperspectief helder wordt.
Wat verstaan we onder armoede?
Armoede kent vele gezichten. Niet iedereen die in armoede leeft, is direct zichtbaar in de statistieken. Veel mensen schamen zich of proberen koste wat het kost hun situatie te verbergen. De meest voorkomende vormen die wij in onze begeleiding tegenkomen zijn:
- Verborgen armoede – Mensen die ogenschijnlijk rondkomen, maar geen buffer hebben en geen ruimte voelen om hun situatie te verbeteren. Ze missen de middelen om echt mee te kunnen doen.
- Schuldenproblematiek – Onbetaalde rekeningen, roodstand of afbetalingsregelingen die het dagelijks leven domineren.
- Energie-armoede – Niet kunnen verwarmen of koken door te hoge energiekosten.
- Voedselonzekerheid – Geen geld voor gezonde voeding of afhankelijk zijn van de voedselbank.
- Beperkte toegang tot vervoer, onderwijs, sport of zorg – Praktische obstakels die directe invloed hebben op de weg naar werk.
Deze vormen van armoede gaan vaak gepaard met stress, schaamte en sociale isolatie. De druk om te overleven is groot, wat ten koste gaat van ruimte om keuzes te maken of een toekomstplan te ontwikkelen. Meer lezen over armoede in Nederland.
Aandachtspunten bij armoede en werk
Voor mensen in armoede is werk vaak niet alleen een doel, maar ook een middel om uit een vicieuze cirkel te breken. Toch is de stap naar werk of ondernemerschap allesbehalve eenvoudig. In de praktijk zien we dat zorgen over wonen, kinderen, gezondheid en financiën zwaar drukken op het dagelijks leven. Zonder stabiele huisvesting ontbreekt vaak de rust om naar werk te zoeken. De zorg voor kinderen, hoge kosten van opvang of school, en de stress rondom administratie en toeslagen maken het moeilijk om overzicht en grip te houden. Armoede laat ook mentale sporen na: vermoeidheid, schaamte, wantrouwen en angst om bestaande voorzieningen kwijt te raken, vormen onzichtbare blokkades op weg naar werk. De Participatiewet is een belangrijk vangnet om mensen te ondersteunen, maar in de praktijk ervaren veel mensen ook stress en onzekerheid door ingewikkelde regels, verplichtingen en angst voor verlies van toeslagen. Daarnaast zijn er praktische drempels, zoals gebrek aan vervoer, kleding of digitale middelen.
Deze aandachtspunten laten zien dat de aanpak rondom armoede en werk vraagt om een veilige omgeving, tijd, vertrouwen en praktische steun.
Wat helpt in de begeleiding?
Begeleiding bij armoede en werk vraagt om vertrouwen, geduld en samenwerking.Wat wij als helpend ervaren:
Alleen als iemand zich gehoord voelt, durft diegene zijn of haar situatie echt te laten zien. Luisteren zonder oordeel is de eerste stap. Ook als het tijdelijk tegenzit, blijven we in beeld. We bieden begeleiding die zich aanpast aan de situatie van de klant.
We brengen samen inkomsten, uitgaven, verplichtingen en obstakels in kaart. Niet om te oordelen, maar om rust en regie terug te brengen. Tijdens Jouw traject kun je altijd een financieel spreekuur aanvragen bij één van onze financieel specialisten.
Denk aan schuldhulpverlening, wijkteams, juridische hulp of vrijwilligersorganisaties. We werken samen met anderen om brede ondersteuning mogelijk te maken. Gemeenten bieden diverse regelingen om mensen in armoede te ondersteunen en hen richting werk of ondernemerschap te begeleiden. Denk aan bijzondere bijstand, stadspassen en het meedoenbudget (HoornPas), schulddienstverlening en trajecten naar werk of een eigen bedrijf, bijvoorbeeld via de pre-startersregeling van WerkSaam. Ook de individuele inkomenstoeslag kan verlichting bieden. Hulp aanvragen kan via het gemeenteloket, een sociaal wijkteam of online.
We zoeken naar wat wél lukt: vrijwilligerswerk, scholing, parttime werk of ondernemerschap in eigen tempo. Alles begint bij (kleine) succeservaringen.
We bouwen aan zelfvertrouwen, motivatie en perspectief. Wat zijn jouw talenten? Waar liggen kansen?
Mocht je een traject willen volgen, dan kunnen de reiskosten in overleg door Startwijzer worden vergoed.
In gesprek met coach Annemiek over begeleiding bij armoede en werk
Bij Startwijzer hebben we ervaring met het begeleiden van klanten die in armoede leven of met geldproblemen te maken hebben. Onze coach Annemiek ziet in haar werk hoe ingrijpend de gevolgen kunnen zijn van een terugval in inkomen: klanten die hun huis moesten verkopen, weer bij ouders gingen wonen, of afhankelijk werden van de financiële steun van familie of vrienden. Er is vaak geen geld voor noodzakelijke dingen als een laptop, printer of reparaties in huis. Luxe is ver te zoeken. “En het gaat niet alleen over geld,” vertelt Annemiek. “Ik zie ook diepe eenzaamheid. Mensen staan er écht alleen voor.”
Toch zijn er altijd mogelijkheden. Annemiek helpt klanten met het krijgen van overzicht, het uitzoeken van waar ze recht op hebben, en het benutten van regelingen of verzekeringen waarvan ze vaak niet eens weten dat ze bestaan. Ze zoekt mee, belt zelf met instanties & oude werkgevers en stimuleert kleine, haalbare stappen. Van een bijbaan tot iets kleins verkopen via een verborgen talent.
“Een paar honderd euro extra per maand kan een wereld van verschil maken,” zegt ze. “En soms begint het gewoon met het durven vragen om hulp. Mensen willen vaak meer voor je doen dan je denkt.”
Bij Startwijzer kijken we verder dan de papieren situatie. We zien de mens achter het verhaal en denken in kansen, hoe klein die ook lijken. Want ook met weinig middelen kun je bouwen aan een toekomst.
Armoede en werk: een realiteit die we herkennen
In onze trajecten merken we dat armoede op verschillende manieren een rol speelt in het leven van onze klanten. Soms is het zichtbaar, bijvoorbeeld wanneer er schulden zijn of er moeite is met het bekostigen van levensonderhoud. Soms is het minder direct zichtbaar, zoals bij langdurige financiële onzekerheid of energiearmoede. Wat altijd duidelijk is: financiële stress heeft invloed op alle leefgebieden: gezondheid, gezin, toekomstperspectief én zelfvertrouwen.
Een krachtig voorbeeld hiervan is het verhaal van Nadya, dat onlangs werd gedeeld via UWV Inspiratie. Nadya leeft met een chronische aandoening, ontvangt een Wajong-uitkering en werkte jarenlang met wisselend succes. Wat zij vooral benadrukt: het vinden van balans tussen werk, gezondheid én een stabiel inkomen was een zoektocht. Dankzij begeleiding vond ze een passende werkplek, waar ze in haar eigen tempo kan bijdragen. Dat gaf haar niet alleen financiële ruimte, maar ook zingeving en trots.
“Ik hoef niet meer te kiezen tussen mijn gezondheid en werk. Nu kan ik beide combineren.” – Nadya
Haar verhaal laat zien hoe belangrijk maatwerk is en dat we als coaches niet alleen kijken naar werk, maar ook naar wat iemand nodig heeft om het vol te houden (duurzame inzetbaarheid). Soms betekent dat ruimte creëren voor herstel, soms is het juist structuur bieden of bouwen aan zekerheid rondom levensonderhoud.
Bij Startwijzer herkennen we deze uitdagingen en begeleiden we klanten bij het vinden van duurzame oplossingen: stap voor stap, vanuit vertrouwen. Zo helpen we mensen niet alleen richting werk, maar ook naar een leven met minder financiële onzekerheid en meer balans.
Armoede en werk: coach Diandra vertelt de verhalen achter de cijfers
Coach Diandra komt in haar werk dagelijks in aanraking met de realiteit van armoede en geldproblemen. Ze begeleidt klanten, met name in trajecten Modulaire Diensten van het UWV, die overleven met minimale middelen. “Ik had een klant die blij was als hij één keer per week een warme maaltijd kon eten,” vertelt ze.
De impact van financiële problemen gaat vaak veel verder dan alleen geld. Zo heeft Diandra een klant onder bewind met ernstige rugklachten. Zijn zorgverzekering krijgt voorrang boven alles, maar vergoedt niet de medicatie die hij nodig heeft. Zodra zijn fysio-behandelingen op zijn, zakt hij letterlijk in fysiek en mentaal. “In het tweede kwartaal van het jaar begint zijn depressie steevast, omdat hij dan geen behandelingen en geen medicatie meer heeft,” vertelt ze.
Diandra ziet dat geldproblemen steeds vaker voorkomt. Meer klanten dan ooit halen hun eten bij de voedselbank. Sommigen schamen zich daarvoor zo, dat ze er geen gebruik van durven maken, ook al hebben ze er recht op. De tekenen van armoede zijn duidelijk zichtbaar: slechtere eetgewoontes, oudere kleding, geen geld voor een laptop of een werkende telefoon, een vervuilde woning, of gemiste afspraken omdat er geen geld is voor vervoer.
Toch blijft Diandra hoopvol. “Het begint met begrip tonen. Ook als iemand zich schaamt of in eerste instantie geen hulp wil aanvaarden. Ik blijf aangeven wat hulp kan betekenen. Ergens moet een eerste stap worden gezet om weer nieuwe ruimte en mogelijkheden te creëren.”
Starten van een onderneming met weinig/geen budget
Voor sommige klanten is ondernemerschap mooie en aantrekkelijke optie, zeker wanneer regulier werk (nog) niet passend is. In dat geval kunnen we bijvoorbeeld begeleiden naar de startperiode van het UWV (bij een WW uitkering) Maak je gebruik van de participatiewet en wil je ondernemer worden, dan zijn daar begeleidings mogelijkheden voor. We kunnen gezamenlijk een ondernemersplan opstellen en op basis daarvan een BBZ (met uitkering en/of lening) aanvragen. Deze regeling biedt mensen met een uitkering de kans om met behoud van (een stukje) uitkering te onderzoeken of zelfstandig ondernemen haalbaar is. Samen maken we een ondernemingsplan, toetsen we de belastbaarheid en werken we toe naar een bewuste en onderbouwde keuze.
Iedereen verdient een eerlijke kans om op eigen kracht verder te bouwen. Armoede zonder werk hoeft geen eindpunt te zijn. Met de juiste ondersteuning kan het ook een nieuw begin worden.
Meer lezen over starten van een onderneming met weinig/geen budget
Coach Annemiek over begeleiding tijdens geldproblemen
inspiratiepagina armoede en werk
Wil je meer informatie en inspiratie over armoede en werk? Daar hebben we een document voor gemaakt, op basis van de kennis en ervaring van onze coaches en cliënten.
We merkten bij onze cliënten dat ze behoefte hebben aan perspectief: hoe gaan anderen om met armoede en wat kan ik verwachten van re-integreren in werk tijdens armoede?
Speciaal daarvoor hebben we een inspiratiepagina gemaakt, met links naar podcasts, boeken, social mediakanalen en artikelen rondom het thema armoede en werk. Je kunt deze downloaden door hieronder je e-mailadres achter te laten.
begeleiding door Startwijzer bij armoede en werk
Bij Startwijzer kijken we altijd breder dan alleen werk. We werken vanuit de overtuiging dat bestaanszekerheid en eigen regie hand in hand gaan. Onze coaches nemen de tijd om écht te luisteren en kijken samen met de klant welke stappen op dat moment haalbaar zijn zonder druk, maar mét perspectief. Samen kijken we naar je mogelijkheden om te re-integreren en ondersteunen we je bij het zoeken naar een passende baan of bij het starten als zelfstandig ondernemer.
Als je je bij ons aanmeldt, doen we eerst een kennismakingsgesprek. Hierin kun je bepalen of je een klik voelt met ons en onze werkwijze. Als dat zo is, matchen we je aan een coach bij jou in de buurt. Deze coach zal jou voor meerdere maanden begeleiden bij de stappen die je zet. Wij ondersteunen bij het in kaart brengen van de persoonlijke situatie, het begeleiden naar passende hulpverlening of gemeentelijke regelingen, en het vinden van een geschikte werkvorm, of dat nu in loondienst is of als zelfstandig ondernemer. Daarbij helpen we het vertrouwen in eigen kunnen te versterken en werken we samen toe naar duurzame financiële onafhankelijkheid.
Wij werken in opdracht van je werkgever of het UWV, dit is afhankelijk van hoe lang je al ziek bent. Zij zijn verantwoordelijk voor de financiering van het traject.
- Bovengemiddeld slagingspercentage van 94%
- 20+ jaar expertise in re-integratie
- 35+ coaches en ervaringsdeskundigen
- Toegang tot de online leeromgeving en workshops
- Baan in loondienst en ondernemerschap kun je tegelijkertijd onderzoeken
- Ruime ervaring met het begeleiden van cliënten in armoede of met geldproblemen