ADHD en Werk
Als je ADHD of ADD hebt, kan het lastig zijn om (weer) aan het werk te gaan. Toch kunnen werkgevers en collega’s én jijzelf genoeg doen om dit goed te laten verlopen. Op deze pagina vertellen Arjen en Andrea over zijn/haar ervaring en lees je hoe onze coach Léonne dit heeft opgepakt. Ook geven we een aantal aandachtspunten en inspiratie en informatie over podcasts, boeken en social mediakanalen over ADHD-ADD en re-integratie.
Arjen van verslaving naar een betekenisvol leven
Arjen Jansma heeft een levenspad bewandeld dat zowel turbulent als inspirerend is. Zijn verhaal is er een van diepe dalen, maar vooral van een buitengewone kracht om telkens weer op te staan.
Op 18-jarige leeftijd kreeg Arjen de diagnose ADHD en een angststoornis met paniekaanvallen. Medicatie leek niet te helpen, maar hij ontdekte dat alcohol zijn angsten kon dempen en hem hielp te functioneren. Dit leidde tot een jarenlange strijd met alcoholverslaving. Ondanks deze worsteling bleef hij werken en runde hij zelfs zijn eigen cateringbedrijf—maar altijd onder invloed.
Langzaam maar zeker raakte zijn leven in een neerwaartse spiraal. De verslaving eiste niet alleen een zware tol op zijn lichaam, maar ook op zijn relaties. Uiteindelijk woog Arjen meer dan 200 kilo en ontwikkelde hij suikerziekte en neuropathie, een aandoening die zijn zenuwuiteinden beschadigde. Zijn leven leek uit zijn handen te glippen, totdat zijn huisarts hem vertelde dat hij nog maar drie weken te leven had als hij niet drastisch zou veranderen.
Aandachtspunten ADHD/ADD en werk
Mensen met ADHD of ADD hebben een bedrijf of organisatie veel te bieden. Denk aan sociaal, creatief en innovatief vermogen. Ze kunnen zich juist ook sterk concentreren, zeker als de taak voor hen interessant is. Deze hyperfocus kan resulteren in uitzonderlijke prestaties en hoge productiviteit. Het energieniveau van iemand met ADHD kan aanstekelijk werken op het team en zegt iets over het doorzettingsvermogen. Hun kracht om buiten de gebaande paden te denken, kan waardevol zijn bij het aanpakken van complexe uitdagingen.
Daar staat tegenover dat mensen met ADHD of ADD ook flinke uitdagingen kunnen ervaren op de werkvloer: ze hebben moeite om zich lange tijd te concentreren, kunnen impulsief zijn en zien plannen en organiseren als een uitdaging. Omdat ze zich voortdurend inspannen om aan verwachtingen te voldoen en om te gaan met de symptomen van ADHD of ADD, lopen ze een hoger risico op stress en burn-out.
Voor een succesvolle re-integratie van iemand met ADHD of ADD is het essentieel om expliciet aandacht te schenken aan neurodiversiteit. Met andere woorden: openstaan voor de verschillen in hoe mensen denken, communiceren en prikkels verwerken. Op die manier kunnen mensen met ADD of ADHD hun talenten ontwikkelen en een prachtige bijdrage leveren als ondernemer of aan het team als werknemer.
Mensen met ADHD of ADD zijn gevoelig voor stress en burn-out. Sommigen zijn gebaat bij heldere werktijden en veel structuur, andere gedijen juist bij flexibele werktijden en de mogelijkheid om thuis te werken. Goed idee om dat af te stemmen!
Zorg voor overzicht en goede communicatie met eventuele collega’s. Deel grote taken op in beheersbare delen. Duidelijke en gestructureerde instructies, regelmatig opbouwende feedback en gezamenlijk inchecken zorgen voor verbetering van prestaties.
Zaken als plannen vormen meestal een uitdaging. Een mentor of (job)coach kan de klant met ADD of ADHD helpen bij het ontwikkelen van vaardigheden op het gebied van bijvoorbeeld tijdmanagement, organisatie en prioritering. Toch merken wij ook dat klanten met AD(H)D echt lekker werken wanneer je precies doet waar op dat moment energie (motivatie) naar uit gaat. Marjolijn zegt hierover: “Ik vraag altijd: wat vind jij leuk om vandaag te gaan doen? Waar heb je zin in? Daar laat ik het gesprek op aansluiten.”
Mensen met ADD of ADHD hebben vaak vele kwaliteiten die goed van pas kunnen komen in een organisatie. Creativiteit, innovatievermogen en out-of-the-box denken floreren nog beter als deze punten worden onderkend en benut. Dat is goed voor het zelfvertrouwen en een positief en productief werkklimaat.
Andrea heeft chronische pijn en gaat creatief ondernemen
Ondanks de uitdagingen van een chronische pijnaandoening bewandelt Andrea haar eigen weg richting een zelfstandig leven. Dit alles dankzij haar doorzettingsvermogen, creativiteit en het vermogen om te transformeren.
Andrea’s chronische pijnaandoening dwong haar haar carrière als grafisch ontwerper te heroverwegen. Wat begon als een gedwongen pauze, leidde uiteindelijk tot een herontdekking van haar passies en mogelijkheden. Met het doel om financieel onafhankelijk te worden, besloot zij haar leven een nieuwe richting te geven en zich op het ondernemen te storten.
Hoewel Andrea nog steeds af en toe grafische opdrachten aanneemt, zolang ze nog niet volledig financieel onafhankelijk kan zijn met haar onderneming, verlegt ze haar focus naar iets wat haar echt energie geeft: het maken van sieraden en het geven van Essentrics-lessen. Essentrics is een workout waarbij je versterkt en verlengt en heeft invloeden vanuit Tai Chi, fysiotherapie en ballet.
Coach Léonne over AD(H)D
Iedereen is uniek en heeft soms een steuntje in de rug of een helpende hand nodig. Dat vormt het uitgangspunt van mijn aanpak. Door in gesprek te gaan, aandachtig te luisteren en samen te onderzoeken waar de vragen en obstakels liggen, kunnen we tijdens het coachtraject de diepere verlangens ontdekken en omzetten in haalbare doelen.
Mensen met een neurodivergent brein, zoals zij met AD(H)D, HSP of hoogbegaafdheid, ervaren vaak dat anderen hen niet goed begrijpen. Ze krijgen regelmatig te horen dat ze van de hak op de tak springen, wat tot frustratie kan leiden. Wat zij nodig hebben, is iemand die hen kan volgen en begeleiden in hun innerlijke proces. Velen van hen hebben de kwaliteit van ‘associatief denken’, wat betekent dat ze snel schakelen en verbanden kunnen leggen tussen verschillende zaken. Dit stelt hen in staat om groot te denken en het geheel te overzien, maar kan er ook voor zorgen dat ze de kleinere stappen of details over het hoofd zien.
In mijn gesprekken merk ik dit op, geef ik feedback en vraag ik hoe ze willen dat ik reageer, zodat mijn aanpak hen optimaal ondersteunt. Vaak komt dit neer op het benoemen en onderzoeken of het verhaal dat ze vertellen nog bijdraagt aan de oorspronkelijke vraag, of dat het een zijspoor is dat niet meer relevant is.
De tools en tips die ik aan mensen met AD(H)D of een neurodivergent brein meegeef, richten zich vooral op bewustwording, met name op het vergroten van lichaamsbewustzijn. Dit kan door middel van een bodyscan, ademhalingsoefeningen, of door inzicht te krijgen in de ladder van emoties, prikkels en hoe ze die signaleren.
inspiratiepagina ADHD
Wil je meer informatie en inspiratie over ADHD en werk? Daar hebben we een document voor gemaakt, op basis van de kennis en ervaring van onze coaches en cliënten.
We merkten bij onze cliënten dat ze behoefte hebben aan perspectief: hoe gaan anderen om met autisme en wat kan ik verwachten van re-integreren in werk met ADHD?
Speciaal daarvoor hebben we een inspiratiepagina gemaakt, met links naar podcasts, boeken, social mediakanalen en artikelen rondom het thema ADHD en werk. Je kunt deze downloaden door hieronder je e-mailadres achter te laten.
begeleiding door Startwijzer
Wij kunnen je begeleiden bij de terugkeer op de arbeidsmarkt als je ADHD hebt. Samen kijken we naar je mogelijkheden om te re-integreren en ondersteunen we je bij het zoeken naar een passende baan of bij het starten als zelfstandig ondernemer.
Als je je bij ons aanmeldt, doen we eerst een kennismakingsgesprek. Hierin kun je bepalen of je een klik voelt met ons en onze werkwijze. Als dat zo is, matchen we je aan een coach bij jou in de buurt. Deze coach zal jou voor meerdere maanden begeleiden bij de stappen die je zet.
Wij werken in opdracht van je werkgever of het UWV, dit is afhankelijk van hoe lang je al ziek bent. Zij zijn verantwoordelijk voor de financiering van het traject.
- Bovengemiddeld slagingspercentage van 94%
- 20+ jaar expertise in re-integratie
- 35+ coaches en ervaringsdeskundigen
- Toegang tot de online leeromgeving en workshops
- Baan in loondienst en ondernemerschap kun je tegelijkertijd onderzoeken
- Ruime ervaring met het begeleiden van cliënten met ADHD